Cách làm 3 món ăn lên men tự nhiên giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể
Để tăng sức đề kháng và cải thiện hệ tiêu hóa, nhiều người đã chi nhiều tiền vào việc bổ sung men vi sinh. Tuy nhiên, bản thân nhiều loại thực phẩm lên men tự nhiên đã có sẵn men vi sinh. Sữa chua và kim chi là những ví dụ điển hình về siêu thực phẩm dinh dưỡng và lành mạnh này.
Bài viết giới thiệu cách chế biến một số thực phẩm lên men tự nhiên truyền thống, để bổ sung men vi sinh tự nhiên. Với các công thức nấu ăn này, cả gia đình có thể tận hưởng những lợi ích dinh dưỡng của những món ngon lên men thú vị này.
Năm 2021, một báo cáo đánh giá toàn diện được công bố trên Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research (Tập san Nghiên cứu & Công nghệ Dược phẩm Tiên tiến) đã nhấn mạnh vai trò của men vi sinh trong thực phẩm lên men có thể điều chỉnh hệ thống miễn dịch niêm mạc, cải thiện chức năng tiêu hóa và duy trì sự cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột. Những vi sinh vật này thường có khả năng nâng cao sức chống lại vi khuẩn gây bệnh của hệ thống miễn dịch. Vi khuẩn acid lactic có trong thực phẩm lên men là một ví dụ về men vi sinh có thể tăng sức khỏe hệ tiêu hóa.
Nguyên tắc và lợi ích của quá trình lên men
Lên men là một trong những phương pháp bảo quản thực phẩm lâu đời nhất trên thế giới và là một kỹ thuật chế biến thực phẩm giúp giảm thiểu và thậm chí loại bỏ các hợp chất độc hại.
Các enzyme của cơ thể phân hủy protein thành acid amin để tạo điều kiện cho quá trình tiêu hóa và hấp thụ. Tuy nhiên, protein trong sản phẩm lên men đã được lên men thành các chất có thể hấp thụ trực tiếp. Nói cách khác, quá trình lên men làm cho các chất dinh dưỡng trong thực phẩm dễ dàng được cơ thể hấp thụ hơn.
Thực phẩm lên men tự nhiên
Tự làm thực phẩm lên men tự nhiên giúp kiểm soát được chất lượng nguyên liệu và lượng muối, đồng thời tránh được mọi lo ngại về phụ gia hóa học.
Khi tôi còn nhỏ, gia đình tôi làm món bánh bao hấp lên men tự nhiên và rau muối chua có mùi thơm nhẹ. Việc sử dụng một số loại rau lên men tự nhiên trong bữa ăn hàng ngày đã góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể của gia đình chúng tôi.
1. Kim chi lên men tự nhiên
Cách làm:
- Đầu tiên, rang một ít muối biển và hạt tiêu Tứ Xuyên cho đến khi có mùi thơm.
- Đổ đầy nước sạch vào bình để tránh nấm mốc phát triển và tạo bọt quá mức. Thêm các nguyên liệu như hành lá, tỏi, bắp cải, củ cải, ớt, tép tỏi cho mẻ đầu tiên. Sau đó, thêm một thìa muối và để 5 đến 6 ngày. Khi kim chi có mùi chua thì có thể ăn được.
- Kim chi mẻ đầu tiên thường không ngon lắm nên thông thường chỉ nên ăn củ cải chứ không nên ăn bắp cải.
- Khi ngâm lần thứ hai, cho thêm một ít bắp cải vào ngâm khoảng nửa ngày, cũng có thể thêm một ít dưa chuột thái lát, ngâm trong nửa ngày để tạo ra hương vị thơm ngon. Củ cải ngâm trong một ngày có thể ăn riêng hoặc dùng để xào với thịt heo cắt nhỏ.
Lời khuyên:
- Nhiệt độ thích hợp nhất để lên men rau củ thường từ khoảng 64 đến 72ºF (18 đến 22ºC). Trong điều kiện nhiệt độ này, nhiều loại vi khuẩn acid lactic có thể phát triển mạnh, tạo ra các lớp acid riêng biệt và hương vị độc đáo.
- Mặc dù rau muối chua rất ngon nhưng không nên ăn quá nhiều, nếu không sẽ ảnh hưởng xấu đến gân.
2. Sữa chua đậu nành: Bổ sung năng lượng ít béo
Đối với những người không uống được sữa hoặc không dung nạp lactose có thể sử dụng sữa đậu nành để thay thế.
Cách làm:
- Đổ sữa đậu nành vào hũ sữa chua vì hũ này đã chứa vi khuẩn acid lactic. Nên sử dụng sữa đậu nành tự làm để có chất lượng tốt hơn.
- Sau đó đậy nắp hũ và để lạnh. Sau khoảng 1 tuần, vi khuẩn acid lactic bên trong hũ sẽ lên men sữa đậu nành, chuyển hóa thành sữa chua. Sữa đậu nành rất nhiều protein và có hương vị thơm ngon tương tự như sữa bò.
- Thêm đường hoặc mật ong để tăng vị ngọt hoặc thêm quả mọng để tăng hương vị.
Cả phô mai và sữa chua đều đã được vi khuẩn acid lactic hoặc nấm men phân hủy thành acid amin, có thể được đường tiêu hóa hấp thụ nhanh chóng, cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và giảm mệt mỏi.
3. Lên men nấm mốc tự nhiên: Đậu hũ lên men truyền thống tự nhiên
Khi tôi còn nhỏ, cha tôi thường làm món đậu hũ lên men bằng cách để nấm mốc tự nhiên phát triển trên bề mặt đậu hũ, hương vị và lợi ích dinh dưỡng của món đậu phụ thật đặc biệt.
Cách làm:
- Đậu hũ ép khô trước, sau đó cắt thành từng miếng nhỏ và để ở nơi tối, mát mẻ.
- Sau vài ngày, nấm mốc màu vàng sẽ phát triển trên đậu hũ.
- Sau vài ngày nữa sẽ có mùi thơm dễ chịu. Lúc này có thể cho đậu hũ vào hũ, ngâm với hạt Cao lương hoặc rượu gạo rồi thêm một chút muối.
- Sau vài ngày nữa, món đậu hũ lên men đã hoàn thành. Đậu hũ lên men để càng lâu thì mùi thơm đặc trưng càng nồng.
Có thể cho đậu hũ lên men vào cơm, cháo hoặc phết lên bánh bao, bánh mì.
Bí quyết làm món thịt kho: Thêm đậu hũ lên men
Khi muốn ninh thịt gà, thịt lợn, thịt chân giò, có thể thêm một ít đậu hũ đã lên men để làm cho thịt mềm, thơm và dễ tiêu hóa.
Điều này là do các enzyme, đặc biệt là nấm mốc, trong đậu hũ lên men có thể nhanh chóng phân hủy protein trong thịt gà, thịt lợn và các loại thịt khác. Nhờ đó, thịt trở nên mềm hơn và có thể dễ dàng tiêu hóa mà không gây căng thẳng cho hệ tiêu hóa.
Ví dụ về thực phẩm lên men tự nhiên
Có rất nhiều loại thực phẩm lên men phổ biến, bao gồm: nước tương, rượu vang, giấm, đậu phụ lên men, đậu phụ thối, natto, miso, kim chi, bánh mì, mantou, sữa chua, phô mai, doubanjiang (tương ớt lên men), cải chua khô, dưa cải bắp, v.v…
Một số dược liệu Trung Hoa được lên men như Thần khúc, Bán hạ khúc, Trần bì, La hán quả v.v…
Những sản phẩm lên men và thảo dược này rất nhiều enzyme có thể tăng sức đề kháng, cải thiện hệ tiêu hóa và nâng cao sức khỏe thể chất.
Vi khuẩn có lợi cho cơ thể chúng ta không?
Trong cơ thể chúng ta có rất nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả vi khuẩn acid lactic. Những vi khuẩn này có thể được tìm thấy trên màng nhầy ở nhiều khu vực khác nhau, chẳng hạn như mắt, khoang mũi, hậu môn và âm đạo, đóng vai trò như một biện pháp bảo vệ tự nhiên chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn từ bên ngoài.
Đôi khi, phụ nữ có thể thắc mắc tại sao lại bị tiết dịch âm đạo nhiều hơn. Thực ra đó là do làm sạch quá mức. Xà phòng và các sản phẩm tẩy rửa khác có thể rửa trôi vi khuẩn acid lactic tự nhiên trên màng nhầy, tạo điều kiện cho các vi khuẩn khác xâm nhập vào cơ thể, dẫn đến các triệu chứng như tăng tiết dịch âm đạo.
Trung y cũng sử dụng phương pháp lên men
Quá trình lên men đã được sử dụng rộng rãi trong Trung y để điều chế các loại thuốc điều trị các bệnh khác nhau.
Trong Trung y thường sử dụng phương pháp lên men là dùng men (một phương pháp lên men truyền thống). Ví dụ, qua quá trình lên men, Bán hạ có thể chuyển thành men Bán hạ (Bán hạ lên men). Một số người có thể bị tê miệng sau khi dùng Bán hạ. Đó là do Bán hạ chứa các hợp chất có đặc tính phong bế thần kinh.
Các bác sĩ Trung y đã nhận ra đặc tính phong bế thần kinh của Bán hạ nên đã lên men Bán hạ để tạo ra Bán hạ lên men, loại thuốc không còn tác dụng phong bế thần kinh. Trong suốt lịch sử, người Trung Hoa đã sử dụng phương pháp lên men này để tạo ra các loại men khác nhau để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau.
Khánh Nam biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
